Alopecia areata is een auto-immuun reactie van lichaam waarbij het immuunsysteem de haarzakjes aanvalt en haarverlies veroorzaakt. Het natuurlijke verloop van deze aandoening is onvoorspelbaar, waarbij er kenmerkende (ovaal)ronde plekken met haarverlies optreden, gevolgd door hergroei en vervolgens mogelijk uitbreiding van het aantal plekken met haarverlies. Deze vorm van alopecia is bekend als pleksgewijze haaruitval. Positief is dat alopecia areata de haarzakjes niet vernietigd en herstel altijd mogelijk is. Iedereen reageert op eigen, unieke manier op de aandoening.

Oorzaak alopecia areata

Artsen en onderzoekers gaan ervan uit dat er een genetische basis is voor pleksgewijze haaruitval. Deze aandoening komt in sommige families vaker van dan in andere. De genetische overdraagbaarheid verklaart niet waarom mensen op verschillende momenten in hun leven last kunnen krijgen van alopecia areata. De enige trigger die zowel waarneembaar als verklaarbaar is, is stress. Toch is dit verband niet eenvoudig aan te tonen. Het feitelijke proces van haaruitval bij deze vorm van alopecia is te wijten aan het feit dat uw eigen lichaam de haarzakjes aanvalt. Pleksgewijze haaruitval komt in gelijke mate voor bij mannen als vrouwen, zowel kinderen als volwassenen. Het komt vaker voor bij mensen die bekend zijn met eczeem, astma en hooikoorts, maar ook mensen die een andere auto-immuunziekte hebben zoals schildklierproblemen of vitiligo blijken gevoeliger voor alopecia areata.

Kenmerken en symptomen pleksgewijze haaruitval

Alopecia areata is in veel gevallen een aandoening zonder typische symptomen of kenmerken. Wanneer de kale plekken klein zijn, is het verrassend vaak de kapper die deze opmerkt. De plekken zijn in het begin klein, nemen in afmeting toe en breiden zich vanuit het midden uit. Haarverlies kan dramatisch zijn, waarbij het haar in bosjes uitvalt en zo grotere kale gebieden veroorzaakt. Slechts een klein percentage van de mensen ervaart een branderig, jeukend gevoel dat verband houdt met de haarverlies gebieden. Plekken met alopecia areata laten soms een lichte zalmroze verkleuring van de huid zien, wat duidt op een ontsteking. Afgezien hiervan ziet de huid er normaal uit. Alopecia areata beperkt zich niet alleen maar tot de hoofdhuid. Ook andere lichaamsbeharing is gevoelig voor de aandoening.

Pijnloze auto-immuunaandoening

Pleksgewijze haaruitval veroorzaakt doorgaans geen pijn, maar is wel pijnlijk om mee te leven. De aandoening veroorzaakt angst en stress, waardoor uw zelfvertrouwen afneemt. De symptomen zijn zichtbaar en niet altijd goed te verbergen. Aangezien stress invloed heeft op haaruitval is het belangrijk om regelmatig te ontspannen en steun te zoeken bij vrienden en familie. Praten met lotgenoten is een andere mogelijkheid om de aandoening een plaats te geven.

Diagnose en behandeling dermatoloog

Een gespecialiseerde dermatoloog stelt de diagnose alopecia areata door de hoofdhuid te onderzoeken, uw medische geschiedenis te bekijken en door tijdens een consult enkele eenvoudige tests uit te voeren. Een bloedonderzoek is mogelijk om andere factoren en aandoeningen uit te sluiten. In een beperkt aantal gevallen is een huidbiopsie nodig om een definitieve diagnose te stellen. Aangezien er geen eensluidende oorzaak is voor alopecia areata is er helaas geen standaardbehandeling beschikbaar. Toch zijn er verschillende behandelingen, waarbij verbetering van de haargroei succesvol is gebleken. Het kiezen van de juiste behandeling hangt af van de ernst en oorzaak van de aandoening.

Alopecia areata behandelingen

De meest voorgeschreven behandelingen bestaan uit topische behandelingen met een crème die op de getroffen plaatsen wordt aangebracht. Mannen en vrouwen hebben baat bij het gebruik van Minoxidil lotion in sterktes van 2% voor vrouwen en 5% voor mannen. Een andere mogelijkheid is het toedienen van corticosteroïde injecties in de hoofdhuid. Tekenen van haargroei bij AA verschijnen als een geleidelijke verbetering van de haardichtheid op de kale huid. Een duidelijke aanwijzing voor tekenen van hergroei is het ontkiemen van nieuwe haren op de plek waar u voorheen kaal was. Dit is een duidelijk teken dat de behandeling aanslaat. Overigens nemen huisartsen en specialisten in veel gevallen een afwachtende houding aan. Het is bekend dat de aandoening spontaan stabiliseert en nieuwe haargroei vanzelf tot ontwikkeling komt. Dit gebeurt bij iedereen in een eigen tempo en dat duurt soms maanden tot jaren.

Aandachtspunten

Omdat u, als gevolg van pleksgewijze haaruitval, op bepaalde plekken geen haar meer heeft dat de hoofdhuid bedekt, is de huid gevoeliger voor in- en externe invloeden. De huid is gevoeliger voor onder andere de zon. Vermijdt blootstelling aan direct zonlicht en maak gebruik van een zonnebrandcrème met een hoge SPF-factor of draag een hoed, muts of sjaal.

Spontaan herstel of haartransplantatie?

De haartransplantatie is een bekende oplossing bij alopecia androgenetica. Dat de behandeling zelden geadviseerd wordt bij andere vormen van haarverlies, waaronder AA, is minder bekend. Omdat het verloop van AA varieert en de aandoening in de meeste gevallen spontaan herstel laat zien, adviseren specialisten zelden tot nooit een haartransplantatie. Uw eigen immuunsysteem blijft haarzakjes aanvallen, waardoor de kans groot is dat ze ook na een haartransplantatie uitvallen. Dat maakt een haartransplantatie een dure oplossing met slechts een zeer beperkte kans van slagen. Bovendien versnelt u het haarverlies proces door haren uit het donorgebied naar kalende plekken te verplaatsen, waar ze niet ongevoelig zijn voor AA. Goede voorlichting is nodig om een behandeling te kiezen. Hoewel spontaan herstel mogelijk is, duurt het soms lang voordat verbetering zichtbaar is. Het is logisch dat u zoekt naar een behandeling met snelle verbetering.

Dagelijks leven met AA

Hoewel de aandoening overal op uw lichaam kan voorkomen, valt het voor anderen meer op als uw hoofdhuid is getroffen door AA. Pleksgewijze haaruitval heeft bij kinderen en volwassen effect op het zelfrespect, het zelfvertrouwen en de kwaliteit van het dagelijks leven. Hoewel er geen directe remedie is, zijn effectieve behandelingen beschikbaar waaronder corticosteroïden. Neem contact op met uw huisarts of dermatoloog zodra u nieuwe symptomen ontwikkelt en/of de symptomen niet verbeteren nadat u met de behandeling bent begonnen. Zien de getroffen gebieden er geïnfecteerd uit met rode, paarse of witte huidverkleuringen, irritaties en zwellingen? Ook dan is het belangrijk om een specialist te raadplegen. Alopecia areata is een veelvoorkomende aandoening die helaas kinderen en volwassenen van alle leeftijden treft. Heeft u vragen of wilt u meer weten? Neem contact op met het Haaronderzoekscentrum. Onze medewerkers helpen u graag verder.